De Milieu- en Economische Impact van Diepzeevisserij: Een Wereldwijd Perspectief

Diepzeevisserij, de praktijk van het vangen van zeeleven op dieptes van doorgaans meer dan 200 meter, is een belangrijke wereldwijde industrie geworden. Hoewel het voor sommigen een bron van voedsel en economische kansen biedt, is de impact ervan op het milieu en de duurzaamheid van mariene ecosystemen op de lange termijn een onderwerp van toenemende zorg. Deze blogpost verkent de veelzijdige effecten van diepzeevisserij, waarbij de ecologische gevolgen, economische drijfveren en de uitdagingen van verantwoordelijk hulpbronnenbeheer op wereldschaal worden onderzocht.

Wat is Diepzeevisserij?

Diepzeevisserij omvat verschillende methoden, elk met een eigen ecologische voetafdruk. Het begrijpen van deze methoden is cruciaal om hun impact te beoordelen:

• Bodemsleepnetvisserij: Dit houdt in dat een groot net over de zeebodem wordt gesleept, waarbij alles op zijn pad zonder onderscheid wordt gevangen. Het is een van de meest destructieve vormen van diepzeevisserij.
• Midwatertrawling: Netten worden door de waterkolom gesleept om scholen vis te vangen. Hoewel dit minder schadelijk is voor de zeebodem dan bodemsleepnetvisserij, kan het nog steeds niet-doelsoorten beïnvloeden.
• Lange lijnen (longlining): Een lange lijn met geaasde haken wordt uitgezet, vaak over kilometers. Bijvangst, het onbedoeld vangen van niet-doelsoorten zoals zeevogels en schildpadden, is een groot probleem.
• Vissen met korven en potten: Vallen of potten worden op de zeebodem geplaatst om schaaldieren en andere ongewervelden te vangen. Deze methode wordt over het algemeen als minder destructief beschouwd dan trawling, maar kan nog steeds lokale effecten hebben.

De doelsoorten bij diepzeevisserij variëren per regio, maar omvatten vaak de oranjerode zaagbuikvis, Patagonische ijsvis (Chileense zeebaars), verschillende soorten kabeljauw en heek, en diepzeegarnalen en -krabben. Deze soorten zijn vaak traaggroeiend en langlevend, waardoor ze bijzonder kwetsbaar zijn voor overbevissing.

De Milieu-impact

Vernietiging van Diepzeehabitats

De meest directe en zichtbare impact van diepzeevisserij is de vernietiging van habitats op de zeebodem. Vooral bodemsleepnetvisserij is zeer destructief en maakt complexe ecosystemen met de grond gelijk, zoals:

• Onderzeese bergen (Seamounts): Dit zijn onderwaterbergen die hotspots van biodiversiteit zijn en unieke gemeenschappen van koralen, sponzen en vissen herbergen. Sleepnetvisserij kan deze kwetsbare ecosystemen vernietigen.
• Koudwaterkoralen: Deze langzaam groeiende koralen vormen complexe structuren die een habitat bieden voor een breed scala aan soorten. Ze worden gemakkelijk beschadigd door sleepnettuig en hebben eeuwen nodig om te herstellen.
• Diepzee-sponzenvelden: Net als koraalriffen bieden sponzenvelden habitat en kraamkamers voor vele soorten. Sleepnetvisserij kan deze fragiele structuren vernietigen.

De vernietiging van deze habitats vermindert niet alleen de biodiversiteit, maar verstoort ook de ecologische functies die ze bieden, zoals koolstofvastlegging en nutriëntencycli. Studies hebben bijvoorbeeld aangetoond dat sleepnetvisserij aanzienlijke hoeveelheden koolstof kan vrijmaken die in de zeebodem is opgeslagen, wat bijdraagt aan klimaatverandering. Een voorbeeld van deze vernietiging is te zien in de wateren voor de kust van Nieuw-Zeeland, waar grootschalige bodemsleepnetvisserij de ecosystemen van onderzeese bergen ernstig heeft beschadigd.

Overbevissing en Uitputting van Visbestanden

Veel diepzeevis soorten zijn traaggroeiend, laat volwassen en hebben lage voortplantingssnelheden. Dit maakt ze bijzonder kwetsbaar voor overbevissing. Zodra een populatie is uitgeput, kan het decennia of zelfs eeuwen duren voordat deze zich herstelt. Enkele voorbeelden van overbeviste diepzeesoorten zijn:

• Oranjerode zaagbuikvis (Hoplostethus atlanticus): Deze soort, die voorkomt in de Atlantische, Grote en Indische Oceaan, is in veel gebieden zwaar geëxploiteerd, wat heeft geleid tot aanzienlijke populatiedalingen.
• Patagonische ijsvis (Dissostichus eleginoides): Ook bekend als Chileense zeebaars, is deze soort het doelwit van zowel legale als illegale visserij, wat leidt tot zorgen over de duurzaamheid ervan. Uitgebreide IOO-visserij (Illegale, Ongemelde en Ongereguleerde visserij) heeft de populaties in de Zuidelijke Oceaan aanzienlijk beïnvloed, met name rond sub-Antarctische eilanden.
• Diepzeehaaien: Veel soorten diepzeehaaien worden als bijvangst gevangen of gericht bevist voor hun vinnen en levers. Hun trage voortplantingssnelheid maakt hen extreem kwetsbaar voor overbevissing.

De uitputting van deze visbestanden heeft niet alleen gevolgen voor het mariene ecosysteem, maar heeft ook economische consequenties voor de visserijen die ervan afhankelijk zijn. Bovendien kan de verwijdering van toppredatoren trapsgewijze effecten hebben op het voedselweb, waardoor de structuur en functie van hele ecosystemen veranderen.

Bijvangst en Teruggooi

Bijvangst, het onbedoeld vangen van niet-doelsoorten, is een aanzienlijk probleem bij diepzeevisserij. Veel soorten, waaronder zeevogels, zeezoogdieren, schildpadden en niet-doelvissen, worden gevangen en vaak dood of gewond teruggegooid. Enkele voorbeelden van bijvangstproblemen zijn:

• Bijvangst van zeevogels in de langelijnvisserij: Albatrossen en stormvogels zijn bijzonder kwetsbaar om aan haken van lange lijnen te worden gevangen. Dit heeft geleid tot aanzienlijke dalingen in sommige zeevogelpopulaties, vooral in de Zuidelijke Oceaan.
• Bijvangst van zeezoogdieren in de sleepnetvisserij: Dolfijnen en bruinvissen kunnen verstrikt raken in sleepnetten, wat leidt tot letsel of de dood.
• Bijvangst van diepzeehaaien: Veel soorten diepzeehaaien worden als bijvangst gevangen in de sleepnet- en langelijnvisserij. Hun trage voortplantingssnelheid maakt hen bijzonder kwetsbaar voor deze extra bron van sterfte.

De teruggegooide vangst vertegenwoordigt een aanzienlijke verspilling van mariene hulpbronnen en kan schadelijke effecten hebben op het ecosysteem. Teruggegooide vissen kunnen aaseters aantrekken, waardoor de dynamiek van het voedselweb verandert en natuurlijke processen mogelijk worden verstoord.

Impact op Mariene Ecosystemen

De gecombineerde effecten van habitatvernietiging, overbevissing en bijvangst kunnen diepgaande gevolgen hebben voor mariene ecosystemen. Deze gevolgen kunnen zijn:

• Verlies van Biodiversiteit: De vernietiging van habitats en de verwijdering van soorten kan leiden tot een afname van de biodiversiteit, waardoor ecosystemen minder veerkrachtig worden tegen veranderingen.
• Verandering van de Voedselwebstructuur: De verwijdering van toppredatoren of sleutelsoorten kan trapsgewijze effecten hebben op het voedselweb, waardoor de abundantie en verspreiding van andere soorten verandert.
• Verstoring van Ecosysteemfuncties: De vernietiging van habitats en de verandering van de voedselwebstructuur kunnen belangrijke ecosysteemfuncties verstoren, zoals koolstofvastlegging en nutriëntencycli.

Deze effecten kunnen langetermijngevolgen hebben voor de gezondheid en productiviteit van de oceaan. Een concreet voorbeeld is de achteruitgang van bepaalde sponzen- en koraalgemeenschappen die wereldwijd in verschillende gebieden cruciale kraamkamers zijn voor commerciële vissoorten.

De Economische Drijfveren

Ondanks de milieuproblemen blijft diepzeevisserij een belangrijke economische activiteit. De economische drijfveren achter deze industrie zijn onder andere:

Hoge Vraag naar Zeevruchten

De wereldwijde vraag naar zeevruchten neemt toe, gedreven door bevolkingsgroei en stijgende inkomens. Diepzeevis-soorten, zoals de oranjerode zaagbuikvis en de Patagonische ijsvis, worden in veel markten zeer gewaardeerd en brengen hoge prijzen op. Deze vraag creëert een sterke prikkel voor visserijbedrijven om zich op deze soorten te richten, zelfs in afgelegen en uitdagende omgevingen. Markten in Europa, Noord-Amerika en Azië zijn bijzonder sterke aanjagers van deze vraag.

Technologische Vooruitgang

Vooruitgang in de visserijtechnologie heeft het mogelijk gemaakt om diepzeebronnen te bereiken en te exploiteren die voorheen ontoegankelijk waren. Deze ontwikkelingen omvatten:

• Geavanceerde Sonarsystemen: Worden gebruikt om scholen vis op grote diepte te lokaliseren.
• Geavanceerd Sleepnettuig: Ontworpen om de druk en slijtage van de diepzee-omgeving te weerstaan.
• GPS en Satellietcommunicatie: Worden gebruikt voor navigatie en communicatie, waardoor vissersvaartuigen in afgelegen gebieden kunnen opereren.

Deze technologieën hebben de efficiëntie en winstgevendheid van de diepzeevisserij vergroot, wat de exploitatie van deze hulpbronnen verder stimuleert.

Gebrek aan Effectieve Regelgeving

De volle zee, gebieden buiten de nationale jurisdictie, zijn notoir moeilijk te reguleren. Dit gebrek aan effectieve regelgeving heeft illegale, ongemelde en ongereguleerde (IOO) visserij laten floreren, wat inspanningen ondermijnt om diepzee-visserijen duurzaam te beheren. De Zuidelijke Oceaan is bijvoorbeeld een hotspot geweest voor IOO-visserij gericht op de Patagonische ijsvis. Het gebrek aan strenge regelgeving en handhaving in veel Exclusieve Economische Zones (EEZ's) draagt ook bij aan het probleem.

De Uitdagingen van Duurzaam Beheer

Het waarborgen van duurzaam beheer van diepzee-visserijen is een complexe uitdaging, die internationale samenwerking, effectieve regelgeving en innovatieve oplossingen vereist.

Internationale Samenwerking

Veel diepzeevisbestanden zijn grensoverschrijdend, wat betekent dat ze over nationale grenzen en naar de volle zee migreren. Effectief beheer van deze bestanden vereist internationale samenwerking tussen de landen die ze bevissen. Deze samenwerking kan worden bereikt via regionale visserijbeheerorganisaties (RFMO's), die verantwoordelijk zijn voor het vaststellen van vangstlimieten en het implementeren van beheermaatregelen voor specifieke visserijen. De Northwest Atlantic Fisheries Organization (NAFO) en de Commission for the Conservation of Antarctic Marine Living Resources (CCAMLR) zijn voorbeelden van RFMO's die diepzee-visserijen beheren. De effectiviteit van RFMO's wordt echter vaak belemmerd door een gebrek aan handhavingsmacht, tegenstrijdige nationale belangen en onvoldoende wetenschappelijke gegevens.

Effectieve Regelgeving

Effectieve regelgeving is essentieel om overbevissing te voorkomen en diepzeehabitats te beschermen. Dit omvat:

• Vaststellen van Vangstlimieten op basis van Wetenschappelijk Advies: Vangstlimieten moeten gebaseerd zijn op de best beschikbare wetenschappelijke gegevens en moeten worden vastgesteld op niveaus die visbestanden in staat stellen te herstellen en duurzaam te blijven.
• Implementeren van Beschermde Mariene Gebieden (MPA's): MPA's kunnen kwetsbare diepzeehabitats beschermen tegen destructieve visserijpraktijken, zoals bodemsleepnetvisserij. Deze beschermde gebieden kunnen dienen als toevluchtsoorden voor vissen en ander zeeleven, waardoor populaties kunnen herstellen en zich kunnen verspreiden naar omliggende gebieden. Het Papahānaumokuākea Marine National Monument in de noordwestelijke Hawaïaanse eilanden is een voorbeeld van een grote MPA die diepzeehabitats beschermt.
• Handhaven van Regelgeving en Bestrijden van IOO-visserij: Effectieve handhaving is cruciaal om ervoor te zorgen dat regelgeving wordt nageleefd en IOO-visserij wordt voorkomen. Dit vereist sterke monitoring-, controle- en surveillancesystemen (MCS), evenals effectieve sancties voor overtredingen. Internationale samenwerking is essentieel voor het bestrijden van IOO-visserij op de volle zee.
• Implementeren van Vistuigebeperkingen: Beperkingen op de soorten vistuig die in bepaalde gebieden mogen worden gebruikt, kunnen helpen om bijvangst en habitatschade te verminderen. Het verbieden van bodemsleepnetvisserij in kwetsbare gebieden kan bijvoorbeeld kwetsbare diepzeehabitats beschermen.

Innovatieve Oplossingen

Naast internationale samenwerking en effectieve regelgeving zijn innovatieve oplossingen nodig om de uitdagingen van duurzame diepzeevisserij aan te gaan. Deze oplossingen kunnen omvatten:

• Ontwikkelen van Selectiever Vistuige: Het ontwikkelen van vistuig dat selectiever is, kan helpen om bijvangst te verminderen en de impact op niet-doelsoorten te minimaliseren.
• Gebruik van Satelliettechnologie voor Monitoring en Handhaving: Satelliettechnologie kan worden gebruikt om de activiteit van vissersvaartuigen te monitoren en illegale visserij op te sporen. Dit kan helpen om de handhaving te verbeteren en IOO-visserij af te schrikken.
• Bevorderen van Duurzame Consumptie van Zeevruchten: Consumenten kunnen een rol spelen bij het bevorderen van duurzame diepzeevisserij door te kiezen voor zeevruchten die als duurzaam zijn gecertificeerd door organisaties zoals de Marine Stewardship Council (MSC).
• Investeren in Onderzoek en Monitoring: Er is meer onderzoek nodig om de ecologie van diepzee-ecosystemen en de impact van visserij op deze ecosystemen te begrijpen. Dit onderzoek kan beheerbeslissingen onderbouwen en helpen ervoor te zorgen dat diepzee-visserijen duurzaam worden beheerd.

De Rol van Klimaatverandering

Klimaatverandering verergert de uitdagingen bij het beheren van diepzee-visserijen. Oceaanverzuring, opwarmend water en veranderingen in oceaanstromingen hebben allemaal invloed op mariene ecosystemen en beïnvloeden de verspreiding en abundantie van visbestanden. Deze veranderingen kunnen het moeilijker maken om de impact van visserij te voorspellen en duurzame vangstlimieten vast te stellen. Bovendien zal klimaatverandering waarschijnlijk de kwetsbaarheid van diepzee-ecosystemen voor andere stressfactoren, zoals vervuiling en habitatvernietiging, vergroten. Oceaanverzuring kan bijvoorbeeld de skeletten van koudwaterkoralen verzwakken, waardoor ze kwetsbaarder worden voor schade door sleepnetten. Het integreren van klimaatveranderingsoverwegingen in visserijbeheer is essentieel om de duurzaamheid van diepzee-visserijen op lange termijn te waarborgen.

De Toekomst van Diepzeevisserij

De toekomst van diepzeevisserij hangt af van ons vermogen om deze hulpbronnen duurzaam te beheren. Dit vereist een verschuiving van de niet-duurzame praktijken uit het verleden naar een meer voorzorgs- en ecosysteemgerichte aanpak. Dit omvat:

• Een Voorzorgsbenadering Hanteren: Bij onzekerheid moeten beheerbeslissingen de kant van de voorzichtigheid kiezen, waarbij de bescherming van het ecosysteem voorrang krijgt boven economische winst op korte termijn.
• Implementeren van Ecosysteemgericht Beheer: Het beheer moet rekening houden met het hele ecosysteem, niet alleen met de doelsoort. Dit omvat het beschermen van habitats, het minimaliseren van bijvangst en het aanpakken van de gevolgen van klimaatverandering.
• Bevorderen van Transparantie en Verantwoording: Transparantie in visserijbeheer is essentieel voor het opbouwen van vertrouwen en ervoor te zorgen dat beslissingen gebaseerd zijn op gedegen wetenschap. Dit omvat het openbaar maken van gegevens en het betrekken van belanghebbenden bij het besluitvormingsproces.
• Versterken van Internationaal Bestuur: Het versterken van het bestuur op de volle zee is essentieel voor het bestrijden van IOO-visserij en het waarborgen van duurzaam beheer van diepzee-visserijen. Dit vereist meer internationale samenwerking en de ontwikkeling van sterkere juridische kaders.

Door deze stappen te nemen, kunnen we ervoor zorgen dat diepzee-visserijen worden beheerd op een manier die mariene ecosystemen beschermt en langetermijnvoordelen voor de samenleving oplevert. Het alternatief – doorgaan met het onduurzaam exploiteren van deze hulpbronnen – zal leiden tot de uitputting van visbestanden, de vernietiging van habitats en het verlies van biodiversiteit. De keuze is aan ons.

Voorbeelden van Duurzame Diepzeevisserij-initiatieven

Ondanks de uitdagingen zijn er voorbeelden van succesvolle initiatieven gericht op het bevorderen van duurzame diepzeevisserij. Deze initiatieven bieden waardevolle lessen en tonen het potentieel voor een verantwoord beheer van deze hulpbronnen.

• De Marine Stewardship Council (MSC) Certificering: De MSC is een onafhankelijke organisatie die visserijen certificeert als duurzaam op basis van een strenge set normen. Visserijen die door de MSC zijn gecertificeerd, zijn goed beheerd en hebben een minimale impact op het milieu. Verschillende diepzee-visserijen hebben MSC-certificering behaald, wat aantoont dat duurzame diepzeevisserij mogelijk is.
• De Commissie voor het Behoud van de Mariene Levensbronnen in Antarctica (CCAMLR): CCAMLR is een internationale organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van de visserij in de Zuidelijke Oceaan. CCAMLR heeft een aantal maatregelen geïmplementeerd om kwetsbare mariene ecosystemen te beschermen, waaronder het vaststellen van vangstlimieten op basis van wetenschappelijk advies, het implementeren van beschermde mariene gebieden en het bestrijden van IOO-visserij. De aanpak van CCAMLR wordt beschouwd als een model voor duurzaam visserijbeheer.
• Nieuw-Zeeland's Seamount Closure Program: Nieuw-Zeeland heeft een aantal onderzeese bergen gesloten voor bodemsleepnetvisserij om kwetsbare diepzeehabitats te beschermen. Dit programma is succesvol geweest in het beschermen van deze ecosystemen en het mogelijk maken van hun herstel.

Conclusie

Diepzeevisserij brengt een complexe reeks uitdagingen en kansen met zich mee. Hoewel het een bron van voedsel en economische activiteit biedt, zijn de milieueffecten ervan aanzienlijk en vereisen ze zorgvuldig beheer. Door internationale samenwerking, effectieve regelgeving, innovatieve oplossingen en een voorzorgsbenadering te omarmen, kunnen we werken aan een toekomst waarin diepzee-visserijen duurzaam worden beheerd, mariene ecosystemen worden beschermd en langetermijnvoordelen voor de samenleving worden gewaarborgd. De tijd voor actie is nu, voordat onomkeerbare schade wordt toegebracht aan deze fragiele en waardevolle omgevingen. Individuele consumenten, overheden en belanghebbenden uit de industrie hebben allemaal een rol te spelen bij het verzekeren van een duurzame toekomst voor onze oceanen.