തുറന്ന ശാസ്ത്രം: ആഗോള ഭാവിക്കായി സുതാര്യതയും പ്രവേശനവും

ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണ രംഗം വലിയൊരു പരിവർത്തനത്തിന് വിധേയമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. സുതാര്യതയുടെയും പ്രവേശനക്ഷമതയുടെയും തത്വങ്ങളാൽ നയിക്കപ്പെടുന്ന തുറന്ന ശാസ്ത്ര പ്രസ്ഥാനം (Open Science movement), ഗവേഷണം എങ്ങനെ നടത്തപ്പെടുന്നു, പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു, ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നു എന്നതിനെ പുനർനിർമ്മിക്കുകയാണ്. ഈ ബ്ലോഗ് പോസ്റ്റ് തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിന്റെ പ്രധാന തത്വങ്ങളിലേക്ക് ആഴത്തിൽ കടന്നുചെല്ലുന്നു, ഗവേഷകർക്കും സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സമൂഹത്തിനും മൊത്തത്തിലുള്ള അതിന്റെ പ്രയോജനങ്ങൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നു, കൂടാതെ കൂടുതൽ നീതിയുക്തവും സ്വാധീനമുള്ളതുമായ ഒരു ആഗോള ഗവേഷണ സാഹചര്യം വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിൽ അതിന്റെ നിർണായക പങ്കിനെ എടുത്തു കാണിക്കുന്നു.

എന്താണ് തുറന്ന ശാസ്ത്രം?

ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണങ്ങൾ കൂടുതൽ പ്രാപ്യവും സുതാര്യവുമാക്കാൻ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഒരു കൂട്ടം പ്രവർത്തനങ്ങളാണ് തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത്. ഇത് ഓപ്പൺ ആക്സസ് പ്രസിദ്ധീകരണം മാത്രമല്ല; ഗവേഷണ പ്രക്രിയയുടെ എല്ലാ വശങ്ങളും, അതായത് ഡാറ്റ, കോഡ് മുതൽ രീതിശാസ്ത്രങ്ങളും പിയർ റിവ്യൂ റിപ്പോർട്ടുകളും വരെ പങ്കുവെക്കുന്നതിനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു സമഗ്രമായ സമീപനമാണിത്. കണ്ടെത്തലുകൾ ത്വരിതപ്പെടുത്തുക, ഗവേഷണ കണ്ടെത്തലുകളുടെ വിശ്വാസ്യത മെച്ചപ്പെടുത്തുക, ശാസ്ത്രീയ ഉദ്യമങ്ങളുടെ സാമൂഹിക സ്വാധീനം വർദ്ധിപ്പിക്കുക എന്നിവയാണ് ഇതിന്റെ ആത്യന്തിക ലക്ഷ്യം.

തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിന്റെ പ്രധാന സ്തംഭങ്ങൾ ഇവയാണ്:

• ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രസിദ്ധീകരണം: ഗവേഷണ പ്രബന്ധങ്ങൾ സബ്സ്ക്രിപ്ഷൻ ഫീസോ പേവാളുകളോ ഇല്ലാതെ ആർക്കും എവിടെയും സൗജന്യമായി ലഭ്യമാക്കുക.
• ഓപ്പൺ ഡാറ്റ: ഗവേഷണ കണ്ടെത്തലുകൾക്ക് അടിസ്ഥാനമായ ഡാറ്റ പങ്കുവെക്കുക. ഇത് മറ്റുള്ളവർക്ക് ഫലങ്ങൾ പരിശോധിക്കാനും ദ്വിതീയ വിശകലനങ്ങൾ നടത്താനും നിലവിലുള്ള അറിവിൽ നിന്ന് മുന്നോട്ട് പോകാനും സഹായിക്കുന്നു.
• ഓപ്പൺ സോഴ്‌സ് സോഫ്റ്റ്‌വെയറും കോഡും: ഗവേഷണത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന സോഫ്റ്റ്‌വെയറും കോഡും സൗജന്യമായി ലഭ്യമാക്കുക. ഇത് സഹകരണവും പുനരുൽപ്പാദനക്ഷമതയും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.
• ഓപ്പൺ പിയർ റിവ്യൂ: സുതാര്യവും സഹകരണപരവുമായ പിയർ റിവ്യൂ പ്രക്രിയകളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
• ഓപ്പൺ എജ്യുക്കേഷണൽ റിസോഴ്‌സസ് (OER): സൗജന്യവും തുറന്ന ലൈസൻസുള്ളതുമായ വിദ്യാഭ്യാസ സാമഗ്രികൾ നൽകുക.
• സിറ്റിസൺ സയൻസ്: പൊതുജനങ്ങളെ ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണങ്ങളിൽ പങ്കാളികളാക്കുക.

തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിന്റെ പ്രയോജനങ്ങൾ

തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിലേക്കുള്ള മാറ്റം ഗവേഷകർക്കും സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സമൂഹത്തിനും ഒട്ടനവധി പ്രയോജനങ്ങൾ നൽകുന്നു. അവയിൽ ചിലത് താഴെ പറയുന്നവയാണ്:

ഗവേഷകർക്ക്:

• വർധിച്ച ദൃശ്യപരതയും സ്വാധീനവും: തുറന്ന രീതിയിൽ ലഭ്യമാകുന്ന ഗവേഷണങ്ങൾ കൂടുതൽ കണ്ടെത്താനും ഉദ്ധരിക്കാനും ഉപയോഗിക്കാനും സാധ്യതയുണ്ട്. ഇത് ഗവേഷകർക്കും അവരുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കും കൂടുതൽ സ്വാധീനം നൽകുന്നു.
• അറിവിന്റെ വേഗത്തിലുള്ള പ്രചാരണം: ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രസിദ്ധീകരണം ഗവേഷണ കണ്ടെത്തലുകളുടെ പ്രചാരണം വേഗത്തിലാക്കുന്നു, ഇത് ഗവേഷകർക്ക് പരസ്പരം പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വേഗത്തിൽ മുന്നേറാൻ സഹായിക്കുന്നു.
• മെച്ചപ്പെട്ട സഹകരണം: തുറന്ന ശാസ്ത്ര തത്വങ്ങൾ വിവിധ വിഷയങ്ങൾക്കും സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും ഇടയിലുള്ള സഹകരണം സുഗമമാക്കുന്നു. ഇത് നൂതനാശയങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും സങ്കീർണ്ണമായ ആഗോള വെല്ലുവിളികളെ നേരിടാൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സഹകരണ ഗവേഷണ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ (ഉദാഹരണത്തിന്, ഓപ്പൺ സയൻസ് ഫ്രെയിംവർക്ക്) പോലുള്ള ഉപകരണങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഗവേഷകർക്ക് വിഭവങ്ങളും അറിവും പങ്കുവെച്ച് ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കാൻ അവസരം നൽകുന്നു.
• മെച്ചപ്പെട്ട പുനരുൽപ്പാദനക്ഷമത: തുറന്ന ഡാറ്റയും കോഡും മറ്റ് ഗവേഷകർക്ക് കണ്ടെത്തലുകൾ പരിശോധിക്കാൻ അവസരം നൽകുന്നു. ഇത് ഗവേഷണത്തിന്റെ വിശ്വാസ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. നയപരമായ തീരുമാനങ്ങൾ പലപ്പോഴും ഗവേഷണ കണ്ടെത്തലുകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വൈദ്യശാസ്ത്രം, കാലാവസ്ഥാ ശാസ്ത്രം തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ ഇത് വളരെ നിർണായകമാണ്.
• കരിയർ പുരോഗതി: സ്ഥാപനങ്ങളും ഫണ്ടിംഗ് ഏജൻസികളും തുറന്ന ശാസ്ത്ര പ്രവർത്തനങ്ങളെ അംഗീകരിക്കുകയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് കരിയർ പുരോഗതിക്ക് സഹായകമാകുന്നു.

സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക്:

• മെച്ചപ്പെട്ട പ്രശസ്തി: തുറന്ന ശാസ്ത്രം സ്വീകരിക്കുന്നത് സുതാര്യതയോടും സാമൂഹിക ഉത്തരവാദിത്തത്തോടുമുള്ള പ്രതിബദ്ധത പ്രകടമാക്കുന്നു. ഇത് ഗവേഷണ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ പ്രശസ്തി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.
• വർധിച്ച ഗവേഷണ ഉത്പാദനക്ഷമത: തുറന്ന ഡാറ്റയും സഹകരണ ഉപകരണങ്ങളും ഗവേഷണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ കാര്യക്ഷമമാക്കാനും ഗവേഷണ പ്രക്രിയകളുടെ കാര്യക്ഷമത മെച്ചപ്പെടുത്താനും സഹായിക്കും.
• നിക്ഷേപത്തിന് മികച്ച വരുമാനം: ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രസിദ്ധീകരണവും ഡാറ്റ പങ്കുവെക്കലും ഗവേഷണത്തിന്റെ സ്വാധീനം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ഗവേഷണ ഫണ്ടിലെ നിക്ഷേപത്തിന് പരമാവധി വരുമാനം നൽകുകയും ചെയ്യും.
• കഴിവുള്ളവരെ ആകർഷിക്കുകയും നിലനിർത്തുകയും ചെയ്യുക: സുതാര്യതയും സഹകരണവും വിലമതിക്കുന്ന ഗവേഷകരെ തുറന്ന ശാസ്ത്ര രീതികൾ ആകർഷിക്കുന്നു. ഇത് കൂടുതൽ ഊർജ്ജസ്വലവും ആകർഷകവുമായ ഗവേഷണ അന്തരീക്ഷത്തിന് സംഭാവന നൽകുന്നു.

സമൂഹത്തിന്:

• ത്വരിതപ്പെടുത്തിയ നവീകരണം: ഗവേഷണത്തിലേക്കും ഡാറ്റയിലേക്കുമുള്ള തുറന്ന പ്രവേശനം, ഗവേഷകർക്കും സംരംഭകർക്കും നയരൂപീകരണക്കാർക്കും നിലവിലുള്ള അറിവിൽ നിന്ന് മുന്നോട്ട് പോകാൻ അവസരം നൽകി നവീകരണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു.
• മെച്ചപ്പെട്ട പൊതുജനാരോഗ്യം: പൊതുജനാരോഗ്യം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും ആഗോള ആരോഗ്യ പ്രതിസന്ധികളോട് പ്രതികരിക്കുന്നതിനും മെഡിക്കൽ ഗവേഷണത്തിലേക്കുള്ള തുറന്ന പ്രവേശനം നിർണായകമാണ്. കോവിഡ്-19 മഹാമാരിയുടെ സമയത്ത്, പ്രീപ്രിന്റ് സെർവറുകളിലൂടെയും ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് ജേണലുകളിലൂടെയും ഗവേഷണ കണ്ടെത്തലുകൾ അതിവേഗം പങ്കുവെച്ചത് വാക്‌സിൻ വികസനവും ചികിത്സാ തന്ത്രങ്ങളും ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്നതിൽ നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചു.
• തെളിവുകൾ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള നയരൂപീകരണം: ഗവേഷണ കണ്ടെത്തലുകളിലേക്കുള്ള തുറന്ന പ്രവേശനം തെളിവുകൾ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള നയരൂപീകരണത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു. ഇത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, സാമ്പത്തിക വികസനം, സാമൂഹിക നീതി തുടങ്ങിയ നിർണായക വിഷയങ്ങളിൽ കൂടുതൽ അറിവോടെയുള്ള തീരുമാനങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.
• കൂടുതൽ പൊതുവിശ്വാസം: തുറന്ന ശാസ്ത്രം ഗവേഷണത്തിൽ സുതാര്യതയും ഉത്തരവാദിത്തവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു, ഇത് ശാസ്ത്രത്തിലും ശാസ്ത്ര സ്ഥാപനങ്ങളിലും പൊതുജനവിശ്വാസം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.
• പൗരന്മാരുടെ ശാക്തീകരണം: സിറ്റിസൺ സയൻസ് സംരംഭങ്ങൾ പൗരന്മാരെ ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ ശാക്തീകരിക്കുന്നു, ശാസ്ത്രീയ സാക്ഷരത വളർത്തുകയും ശാസ്ത്രവുമായുള്ള പൊതുജനങ്ങളുടെ ഇടപെടൽ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിലെ വെല്ലുവിളികളും തടസ്സങ്ങളും

തുറന്ന ശാസ്ത്രം കാര്യമായ പ്രയോജനങ്ങൾ നൽകുന്നുണ്ടെങ്കിലും, പൂർണ്ണമായും തുറന്ന ഒരു ഗവേഷണ ആവാസവ്യവസ്ഥയിലേക്കുള്ള മാറ്റം നിരവധി വെല്ലുവിളികൾ നേരിടുന്നുണ്ട്. അവയിൽ ചിലത് താഴെ പറയുന്നവയാണ്:

• ഫണ്ടിംഗ് മാതൃകകൾ: പ്രസിദ്ധീകരണ രംഗത്ത് ആധിപത്യം പുലർത്തുന്ന പരമ്പരാഗതമായ പണം നൽകി പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്ന മാതൃക (pay-to-publish) ഓപ്പൺ ആക്‌സസിന് ഒരു തടസ്സമാണ്. പല ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് ജേണലുകളും 'രചയിതാവ് പണം നൽകുന്ന' മാതൃകയിലാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നതെങ്കിലും (ഉദാ. ആർട്ടിക്കിൾ പ്രോസസ്സിംഗ് ചാർജുകൾ – APCs), ഈ ചെലവ് ഗവേഷകർക്ക്, പ്രത്യേകിച്ച് താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവർക്ക് താങ്ങാനാവുന്നതായിരിക്കില്ല. ഈ വെല്ലുവിളി മറികടക്കാൻ സ്ഥാപനപരമായ പിന്തുണ, ഡയമണ്ട് ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് (എപിസി ഇല്ലാത്ത ജേണലുകൾ), പരിവർത്തനപരമായ കരാറുകൾ തുടങ്ങിയ നൂതന ഫണ്ടിംഗ് മാതൃകകൾ നിർണായകമാണ്.
• ഡാറ്റാ മാനേജ്മെന്റ്: വലുതും സങ്കീർണ്ണവുമായ ഡാറ്റാസെറ്റുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതും പങ്കുവെക്കുന്നതും വെല്ലുവിളിയാകാം. ഇതിന് ശക്തമായ ഡാറ്റാ മാനേജ്മെന്റ് പ്ലാനുകളും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വൈദഗ്ധ്യവും ആവശ്യമാണ്. ഡാറ്റാ ക്യൂറേഷൻ, മെറ്റാഡാറ്റ உருவாக்கம், ഡാറ്റ പങ്കുവെക്കൽ എന്നിവയിൽ ഗവേഷകരെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിന് പരിശീലനവും വിഭവങ്ങളും ആവശ്യമാണ്.
• സാംസ്കാരിക പ്രതിരോധം: കരിയർ പുരോഗതി, ബൗദ്ധിക സ്വത്തവകാശം, അല്ലെങ്കിൽ പരമ്പരാഗത പ്രസിദ്ധീകരണ മാതൃകകളുടെ മൂല്യം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ആശങ്കകൾ കാരണം ചില ഗവേഷകർ തുറന്ന ശാസ്ത്ര രീതികളോട് വിമുഖത കാണിച്ചേക്കാം. തുറന്ന ശാസ്ത്ര രീതികളെ അംഗീകരിക്കാനും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും ഒരു സാംസ്കാരിക മാറ്റം ആവശ്യമാണ്.
• അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും സാങ്കേതികവിദ്യയും: തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിന് ഓപ്പൺ സോഴ്‌സ് സോഫ്റ്റ്‌വെയർ, ഡാറ്റാ ശേഖരണികൾ, സഹകരണ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ മതിയായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും സാങ്കേതികവിദ്യയും ആവശ്യമാണ്. ലോകമെമ്പാടും തുല്യമായി ലഭ്യമല്ലാത്ത വിശ്വസനീയമായ ഇന്റർനെറ്റ് പ്രവേശനവും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
• അവബോധത്തിന്റെയും പരിശീലനത്തിന്റെയും അഭാവം: പല ഗവേഷകർക്കും തുറന്ന ശാസ്ത്ര തത്വങ്ങളെയും മികച്ച രീതികളെയും കുറിച്ച് പൂർണ്ണമായ അവബോധമില്ല. തുറന്ന ശാസ്ത്രം സ്വീകരിക്കുന്നത് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് പരിശീലനവും പിന്തുണയും നൽകേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്.
• പിയർ റിവ്യൂ പരിഷ്കരണം: പരമ്പരാഗത പിയർ റിവ്യൂ പ്രക്രിയകൾ മന്ദഗതിയിലുള്ളതും അതാര്യവുമാകാം. റിവ്യൂ റിപ്പോർട്ടുകൾ പരസ്യമാക്കുന്ന ഓപ്പൺ പിയർ റിവ്യൂ, സുതാര്യത വർദ്ധിപ്പിക്കാനും പിയർ റിവ്യൂവിന്റെ ഗുണനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്താനും സാധ്യത നൽകുന്നു. എന്നാൽ ഇതിന്റെ നടപ്പാക്കലും സ്വീകാര്യതയും എല്ലാ വിഷയങ്ങളിലും ഒരുപോലെയല്ല.

തുറന്ന ശാസ്ത്രം നടപ്പിലാക്കൽ: പ്രായോഗിക ഘട്ടങ്ങൾ

തുറന്ന ശാസ്ത്രം സ്വീകരിക്കുന്നതിന് ഒരു ബഹുമുഖ സമീപനം ആവശ്യമാണ്. ഗവേഷകർക്കും സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും ഫണ്ടിംഗ് ഏജൻസികൾക്കും സ്വീകരിക്കാവുന്ന ചില പ്രായോഗിക ഘട്ടങ്ങൾ ഇതാ:

ഗവേഷകർക്ക്:

• ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് ജേണലുകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുക: പ്രശസ്തമായ ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് ജേണലുകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതിന് മുൻഗണന നൽകുക, അല്ലെങ്കിൽ രചയിതാക്കൾക്ക് അവരുടെ സൃഷ്ടികൾ സ്വയം ആർക്കൈവ് ചെയ്യാൻ അനുവദിക്കുന്ന ജേണലുകളിൽ (ഗ്രീൻ ഓപ്പൺ ആക്സസ്) പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നത് പരിഗണിക്കുക.
• ഡാറ്റയും കോഡും പങ്കുവെക്കുക: ഫെയർ (FAIR - കണ്ടെത്താവുന്ന, പ്രാപ്യമായ, പരസ്പരം പ്രവർത്തിക്കാവുന്ന, പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന) ഡാറ്റാ തത്വങ്ങൾ പാലിച്ച്, ഗവേഷണ ഡാറ്റയും കോഡും ഓപ്പൺ റിപ്പോസിറ്ററികളിൽ പൊതുവായി ലഭ്യമാക്കുക. Zenodo, Figshare, സ്ഥാപനപരമായ റിപ്പോസിറ്ററികൾ പോലുള്ള ഡാറ്റാ റിപ്പോസിറ്ററികൾ ഉപയോഗിക്കുക.
• പ്രീപ്രിന്റുകൾ: പ്രചാരണം ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഫീഡ്‌ബാക്ക് ശേഖരിക്കുന്നതിനും നിങ്ങളുടെ കൈയെഴുത്തുപ്രതികളുടെ പ്രീപ്രിന്റുകൾ (പിയർ റിവ്യൂ ചെയ്യാത്ത പതിപ്പുകൾ) പ്രീപ്രിന്റ് സെർവറുകളിൽ (ഉദാ. bioRxiv, arXiv) പങ്കുവെക്കുക.
• ഓപ്പൺ സോഴ്‌സ് ടൂളുകൾ ഉപയോഗിക്കുക: നിങ്ങളുടെ ഗവേഷണത്തിൽ സാധ്യമാകുമ്പോഴെല്ലാം ഓപ്പൺ സോഴ്‌സ് സോഫ്റ്റ്‌വെയറും കോഡും ഉപയോഗിക്കുക.
• ഓപ്പൺ പിയർ റിവ്യൂ സ്വീകരിക്കുക: ഓപ്പൺ പിയർ റിവ്യൂ പ്രക്രിയകളിൽ പങ്കെടുക്കുന്നത് പരിഗണിക്കുക.
• ഓപ്പൺ ഡാറ്റയും സോഫ്റ്റ്‌വെയറും ഉദ്ധരിക്കുക: നിങ്ങളുടെ ഗവേഷണത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഏതൊരു ഓപ്പൺ ഡാറ്റയും സോഫ്റ്റ്‌വെയറും കൃത്യമായി ഉദ്ധരിക്കുക.
• ഡാറ്റാ മാനേജ്മെന്റ് പ്ലാനുകൾ വികസിപ്പിക്കുക: ഗവേഷണ ഡാറ്റ ഉത്തരവാദിത്തത്തോടെ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും പങ്കുവെക്കുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ സമഗ്രമായ ഡാറ്റാ മാനേജ്മെന്റ് പ്ലാനുകൾ ഉണ്ടാക്കുക.
• സിറ്റിസൺ സയൻസിൽ ഏർപ്പെടുക: സിറ്റിസൺ സയൻസ് പ്രോജക്റ്റുകളിൽ പങ്കെടുക്കുകയോ ആരംഭിക്കുകയോ ചെയ്യുക.

സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക്:

• തുറന്ന ശാസ്ത്ര നയങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുക: തുറന്ന ശാസ്ത്ര രീതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുകയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സ്ഥാപനപരമായ നയങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുക.
• ഫണ്ടിംഗും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും നൽകുക: ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനും ഡാറ്റാ റിപ്പോസിറ്ററികൾക്കും തുറന്ന ശാസ്ത്ര അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കും ഫണ്ട് അനുവദിക്കുക.
• പരിശീലനവും പിന്തുണയും നൽകുക: ഗവേഷകർക്ക് തുറന്ന ശാസ്ത്ര തത്വങ്ങളെയും മികച്ച രീതികളെയും കുറിച്ച് പരിശീലനവും പിന്തുണയും നൽകുക.
• തുറന്ന ശാസ്ത്ര രീതികളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക: പ്രൊമോഷൻ, ടെൻയുർ തീരുമാനങ്ങളിൽ തുറന്ന ശാസ്ത്ര പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ സജീവമായി ഏർപ്പെടുന്ന ഗവേഷകരെ അംഗീകരിക്കുകയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
• തുറന്ന സമീപനത്തിന്റെ സംസ്കാരം വളർത്തുക: സ്ഥാപനത്തിനുള്ളിൽ തുറന്ന സമീപനത്തിന്റെയും സഹകരണത്തിന്റെയും സംസ്കാരം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
• ഡാറ്റാ മാനേജ്മെന്റ് സേവനങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുക: ഡാറ്റാ സംഭരണം, ക്യൂറേഷൻ, പങ്കുവെക്കൽ എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഡാറ്റാ മാനേജ്മെന്റിനുള്ള വിഭവങ്ങളും പിന്തുണയും നൽകുക.
• പരിവർത്തനപരമായ കരാറുകളിൽ ഏർപ്പെടുക: ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രസിദ്ധീകരണം സാധ്യമാക്കാൻ പ്രസാധകരുമായി പരിവർത്തനപരമായ കരാറുകളിൽ ചർച്ച നടത്തുക.

ഫണ്ടിംഗ് ഏജൻസികൾക്ക്:

• ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് നിർബന്ധമാക്കുക: ഗവേഷകർ അവരുടെ കണ്ടെത്തലുകൾ ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് ജേണലുകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയോ അല്ലെങ്കിൽ ഓപ്പൺ റിപ്പോസിറ്ററികളിൽ സ്വയം ആർക്കൈവ് ചെയ്യുന്നതിലൂടെ ലഭ്യമാക്കുകയോ ചെയ്യണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുക. വെൽക്കം ട്രസ്റ്റ്, നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഹെൽത്ത് (NIH) പോലുള്ള പല ഫണ്ടിംഗ് ഏജൻസികൾക്കും ഇതിനകം ഈ നിർദ്ദേശമുണ്ട്.
• ഡാറ്റ പങ്കുവെക്കൽ ആവശ്യപ്പെടുക: ഗവേഷണ ഡാറ്റയും കോഡും ഓപ്പൺ റിപ്പോസിറ്ററികളിൽ പങ്കുവെക്കുന്നത് നിർബന്ധമാക്കുക.
• തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിന് ഫണ്ടിംഗ് നൽകുക: ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രസിദ്ധീകരണം, ഡാറ്റാ റിപ്പോസിറ്ററികൾ, തുറന്ന ശാസ്ത്ര അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്ക് ഫണ്ട് അനുവദിക്കുക.
• പരിശീലനത്തെയും വിദ്യാഭ്യാസത്തെയും പിന്തുണയ്ക്കുക: ഗവേഷകർക്ക് തുറന്ന ശാസ്ത്ര തത്വങ്ങളെയും മികച്ച രീതികളെയും കുറിച്ച് പരിശീലനവും വിദ്യാഭ്യാസവും നൽകുക.
• തുറന്ന ശാസ്ത്ര രീതികളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഗ്രാൻഡ് അപേക്ഷകൾ വിലയിരുത്തുക: അപേക്ഷകരുടെ തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തോടുള്ള പ്രതിബദ്ധതയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഗ്രാൻഡ് അപേക്ഷകൾ വിലയിരുത്തുക.
• ഡാറ്റാ ഉദ്ധരണി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക: ശരിയായ ഡാറ്റാ ഉദ്ധരണി രീതികളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.

തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ആഗോള ഉദാഹരണങ്ങൾ

തുറന്ന ശാസ്ത്രം ലോകമെമ്പാടും പ്രചാരം നേടുകയാണ്. വിവിധ രാജ്യങ്ങളിലും ഭൂഖണ്ഡങ്ങളിലുമായി തുറന്ന ശാസ്ത്രം പ്രവർത്തനത്തിലുള്ള ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ ഇതാ:

• യൂറോപ്പ്: യൂറോപ്യൻ കമ്മീഷൻ തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ശക്തമായ ഒരു വക്താവാണ്. അതിന്റെ ഹൊറൈസൺ യൂറോപ്പ് പ്രോഗ്രാമിലൂടെ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളിലേക്കും ഡാറ്റയിലേക്കുമുള്ള ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. പല യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളും ദേശീയ തലത്തിൽ തുറന്ന ശാസ്ത്ര തന്ത്രങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.
• യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്: യുഎസ് ഗവൺമെന്റിന് തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന നിരവധി സംരംഭങ്ങളുണ്ട്. ഡാറ്റ പങ്കുവെക്കലിനെക്കുറിച്ചുള്ള NIH-ന്റെ നയവും ഫെഡറൽ ഗവേഷണ ഫണ്ടിംഗിനായുള്ള ഓപ്പൺ സയൻസ് നയവും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. യുഎസ് നാഷണൽ സയൻസ് ഫൗണ്ടേഷനും (NSF) ഗവേഷണത്തിൽ ഓപ്പൺ ഡാറ്റയും വിഭവങ്ങളും ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ ശക്തമായി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു.
• ലാറ്റിൻ അമേരിക്ക: ബ്രസീൽ, അർജന്റീന തുടങ്ങിയ നിരവധി ലാറ്റിനമേരിക്കൻ രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രസിദ്ധീകരണത്തിന്റെ ഒരു നീണ്ട ചരിത്രമുണ്ട്. പല സ്ഥാപനങ്ങളും സ്വന്തമായി ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് റിപ്പോസിറ്ററികൾ പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നു. SciELO (Scientific Electronic Library Online) പ്രോജക്റ്റ് ഒരു പ്രാദേശിക ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രസിദ്ധീകരണ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമിന്റെ പ്രധാന ഉദാഹരണമാണ്.
• ആഫ്രിക്ക: ആഫ്രിക്കൻ ഓപ്പൺ സയൻസ് പ്ലാറ്റ്‌ഫോം ഭൂഖണ്ഡത്തിലുടനീളം തുറന്ന ശാസ്ത്രം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നു, ഗവേഷകർക്ക് വിഭവങ്ങളും പിന്തുണയും നൽകുന്നു. ഗവേഷണ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും പരിശീലന പരിപാടികളും നിർമ്മിക്കുന്നതിനുള്ള സംരംഭങ്ങൾ നടന്നുവരുന്നു.
• ഏഷ്യ: ശക്തമായ സർക്കാർ പിന്തുണയോടെ ചൈനയിലെ ഓപ്പൺ സയൻസ് പ്രസ്ഥാനം പോലുള്ള സംരംഭങ്ങൾ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇതിനൊപ്പം ഓപ്പൺ ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചറിലും ഫണ്ടിംഗ് പ്രോഗ്രാമുകളിലും കാര്യമായ നിക്ഷേപങ്ങളും നടക്കുന്നുണ്ട്.
• ലോകമെമ്പാടും: ഓപ്പൺ സയൻസ് ഫ്രെയിംവർക്ക് (OSF), റിസർച്ച് ഡാറ്റാ അലയൻസ് (RDA) പോലുള്ള സംരംഭങ്ങൾ തുറന്ന ശാസ്ത്ര രീതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിന് ആഗോള പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളും വിഭവങ്ങളും നൽകുന്നു. ഓപ്പൺഎയർ (OpenAIRE - Open Access Infrastructure for Research in Europe) സംരംഭം യൂറോപ്പിലും അതിനപ്പുറവും തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സഹകരണ ശ്രമമാണ്.

ഈ ഉദാഹരണങ്ങൾ തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ആഗോള വ്യാപ്തിയും ഗവേഷണം കൂടുതൽ പ്രാപ്യവും സുതാര്യവുമാക്കുന്നതിനുള്ള വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന പ്രതിബദ്ധതയും പ്രകടമാക്കുന്നു. ഈ സംരംഭങ്ങളുടെ വിജയം നിരന്തരമായ സഹകരണം, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം, നയപരമായ പിന്തുണ എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു.

തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഭാവി

ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഭാവി নিঃসন্দেহে തുറന്നതാണ്. തുറന്ന ശാസ്ത്ര പ്രസ്ഥാനം ശക്തി പ്രാപിക്കുമ്പോൾ, നമുക്ക് നിരവധി പ്രധാന സംഭവവികാസങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിക്കാം:

• വർധിച്ച സ്വീകാര്യത: എല്ലാ വിഷയങ്ങളിലും ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പ്രദേശങ്ങളിലും തുറന്ന ശാസ്ത്ര രീതികൾ സ്വീകരിക്കുന്നതിൽ തുടർച്ചയായ വർദ്ധനവ് നാം കാണും.
• സാങ്കേതിക മുന്നേറ്റങ്ങൾ: ആർട്ടിഫിഷ്യൽ ഇന്റലിജൻസ്, ബ്ലോക്ക്ചെയിൻ തുടങ്ങിയ പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യകൾ ഓപ്പൺ ആക്‌സസ്, ഡാറ്റ പങ്കുവെക്കൽ, പിയർ റിവ്യൂ എന്നിവ സുഗമമാക്കുന്നതിൽ പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കും.
• വികസിക്കുന്ന ഫണ്ടിംഗ് മാതൃകകൾ: ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് പ്രസിദ്ധീകരണത്തെയും തുറന്ന ശാസ്ത്ര അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളെയും പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിന് നൂതന ഫണ്ടിംഗ് മാതൃകകൾ ഉയർന്നുവരും.
• കൂടുതൽ സഹകരണം: ഗവേഷണ രംഗം കൂടുതൽ സഹകരണപരമാകും. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഗവേഷകർ സങ്കീർണ്ണമായ ആഗോള വെല്ലുവിളികളെ നേരിടാൻ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കും.
• ഗവേഷണ സമഗ്രതയിലും പുനരുൽപ്പാദനക്ഷമതയിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുക: ഗവേഷണത്തിന്റെ സമഗ്രതയും പുനരുൽപ്പാദനക്ഷമതയും ഉറപ്പാക്കുന്നതിന് തുറന്ന ശാസ്ത്ര രീതികൾ അത്യന്താപേക്ഷിതമാകും.
• സിറ്റിസൺ സയൻസുമായുള്ള സംയോജനം: പൊതുജനങ്ങളുടെ അറിവും പങ്കാളിത്തവും ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിന് സിറ്റിസൺ സയൻസ് സംരംഭങ്ങളുടെ വർധിച്ച സംയോജനം.

തുറന്ന ശാസ്ത്രത്തിലേക്കുള്ള യാത്ര തുടരുകയാണ്, പക്ഷേ സാധ്യതയുള്ള പ്രയോജനങ്ങൾ വളരെ വലുതാണ്. സുതാര്യതയുടെയും പ്രവേശനക്ഷമതയുടെയും തത്വങ്ങൾ സ്വീകരിക്കുന്നതിലൂടെ, നമുക്ക് കൂടുതൽ നീതിയുക്തവും സ്വാധീനമുള്ളതും സഹകരണപരവുമായ ഒരു ഗവേഷണ ആവാസവ്യവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയും. അത് എല്ലാ മനുഷ്യരാശിക്കും പ്രയോജനകരമാണ്. തുറന്ന ശാസ്ത്രം ഒരു പ്രവണത മാത്രമല്ല; ഇത് ശാസ്ത്രത്തെയും സമൂഹത്തെയും ഒരു ശോഭനമായ ഭാവിക്കായി വഴിതുറക്കുന്ന, ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണം നടത്തുന്നതിലും ഉപയോഗിക്കുന്നതിലുമുള്ള ഒരു അടിസ്ഥാനപരമായ മാറ്റമാണ്.

പ്രവർത്തനക്ഷമമായ ആശയം: ഒരു ചെറിയ ചുവടുവെച്ചുകൊണ്ട് ഇന്നുതന്നെ ആരംഭിക്കുക. നിങ്ങളുടെ ഗവേഷണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു ഓപ്പൺ ആക്‌സസ് ജേണൽ കണ്ടെത്തുക അല്ലെങ്കിൽ നിങ്ങളുടെ ഡാറ്റ ഒരു ഓപ്പൺ റിപ്പോസിറ്ററിയിൽ പങ്കുവെക്കാൻ തുടങ്ങുക. ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഭാവി തുറന്നതാണ്, ഓരോ സംഭാവനയും പ്രധാനമാണ്.