نگاهی عمیق به فناوری پیشرفته مریخ‌نوردها و نقش آنها در درک ما از سیاره سرخ و پتانسیل وجود حیات در گذشته یا حال.
مریخ‌نوردها: پیشگامان فناوری اکتشافات سیاره‌ای
دهه‌هاست که مریخ‌نوردها به عنوان فرستادگان رباتیک ما در سیاره سرخ خدمت می‌کنند و مرزهای مهندسی و اکتشافات علمی را جابجا کرده‌اند. این آزمایشگاه‌های متحرک سطح مریخ را پیموده، سنگ‌ها، خاک و جو آن را تحلیل کرده و داده‌های ارزشمندی را ارائه داده‌اند که درک ما از مریخ و پتانسیل آن برای میزبانی حیات را دگرگون کرده است. این راهنمای جامع، فناوری‌های پیشرفتهای را که به این ماشین‌های شگفت‌انگیز قدرت می‌بخشند و سهم آنها در علوم سیاره‌ای را بررسی می‌کند.
تکامل مریخ‌نوردها: سفری از نوآوری
تلاش برای کاوش مریخ با مریخ‌نوردهای رباتیک در اواخر قرن بیستم آغاز شد و هر مأموریت بعدی بر اساس موفقیت‌ها و درس‌های آموخته‌شده از پیشینیان خود ساخته شد. تکامل مریخ‌نوردها بازتابی از پیگیری بی‌وقفه پیشرفت فناوری در اکتشافات فضایی است.
سوجورنر: مأموریت Pathfinder (۱۹۹۷)
مریخ‌نورد سوجورنر (Sojourner) که به عنوان بخشی از مأموریت Mars Pathfinder در سال ۱۹۹۷ مستقر شد، لحظه‌ای کلیدی در اکتشافات سیاره‌ای بود. سوجورنر با وجود اندازه کوچک و قابلیت‌های نسبتاً محدودش، امکان‌پذیری کاوش رباتیک متحرک در مریخ را به اثبات رساند. هدف اصلی آن تحلیل ترکیب سنگ‌ها و خاک مریخ در منطقه Ares Vallis بود. سوجورنر از یک طیف‌سنج اشعه ایکس آلفا پروتون (APXS) برای تعیین ترکیب عنصری سنگ‌ها و خاک استفاده کرد و بینش‌های ارزشمندی در مورد تاریخچه زمین‌شناسی محل فرود ارائه داد. این مأموریت ثابت کرد که یک مریخ‌نورد کوچک و سبک می‌تواند با موفقیت در سطح مریخ حرکت کرده و تحقیقات علمی انجام دهد.
روح و فرصت: مریخ‌نوردهای اکتشافی مریخ (۲۰۰۴)
مریخ‌نوردهای دوقلوی روح (Spirit) و فرصت (Opportunity) که در سال ۲۰۰۳ پرتاب و در سال ۲۰۰۴ بر سطح مریخ فرود آمدند، به طور قابل توجهی درک ما از زمین‌شناسی مریخ و سکونت‌پذیری گذشته آن را گسترش دادند. این دو مریخ‌نورد مجهز به مجموعه‌ای از ابزارهای علمی، از جمله دوربین‌های پانوراما، طیف‌سنج‌های انتشار حرارتی مینیاتوری (Mini-TES) و ابزارهای سایش سنگ (RATs) بودند و برای جستجوی شواهد فعالیت آب در گذشته طراحی شده بودند. مریخ‌نورد فرصت به شکل معروفی شواهدی از محیط‌های آب شور باستانی در Meridiani Planum کشف کرد که شواهد محکمی مبنی بر مرطوب‌تر بودن مریخ در گذشته نسبت به امروز ارائه می‌داد. روح نیز شواهدی از فعالیت‌های گرمابی در دهانه Gusev کشف کرد که نشان می‌داد این منطقه ممکن است زمانی برای حیات میکروبی قابل سکونت بوده باشد. هر دو مریخ‌نورد بسیار فراتر از مدت زمان مأموریت اصلی خود یعنی ۹۰ روز مریخی (سول) عمل کردند و فرصت نزدیک به ۱۵ سال به فعالیت خود ادامه داد.
کنجکاوی: آزمایشگاه علمی مریخ (۲۰۱۲)
مریخ‌نورد کنجکاوی (Curiosity) که بخشی از مأموریت آزمایشگاه علمی مریخ (MSL) است، جهشی قابل توجه در فناوری مریخ‌نوردها به شمار می‌رود. کنجکاوی که بزرگ‌تر و پیچیده‌تر از پیشینیان خود است، به مجموعه‌ای از ابزارهای پیشرفته برای ارزیابی سکونت‌پذیری گذشته و حال مریخ در دهانه گیل مجهز شده است. ابزارهای کلیدی آن شامل دوربین و شیمی (ChemCam)، مجموعه تحلیل نمونه در مریخ (SAM) و تصویرگر دستی مریخ (MAHLI) است. کنجکاوی شواهدی از یک محیط دریاچه آب شیرین باستانی در دهانه گیل کشف کرد و تأیید نمود که مریخ زمانی قادر به پشتیبانی از حیات میکروبی بوده است. این مریخ‌نورد به کاوش در دامنه‌های پایینی کوه شارپ ادامه می‌دهد و داده‌های ارزشمندی در مورد تاریخچه زمین‌شناسی و محیطی منطقه ارائه می‌کند.
استقامت و نبوغ: کاوش در دهانه جزرو (۲۰۲۱)
مریخ‌نورد استقامت (Perseverance) که در سال ۲۰۲۰ پرتاب و در سال ۲۰۲۱ در دهانه جزرو فرود آمد، پیشرفته‌ترین مریخ‌نوردی است که تاکنون به مریخ فرستاده شده است. مأموریت اصلی آن جستجوی نشانه‌های حیات میکروبی گذشته و جمع‌آوری نمونه‌هایی از سنگ‌ها و خاک مریخ برای بازگشت به زمین در آینده است. استقامت به ابزارهای پیشرفتهای از جمله دوربین چندطیفی Mastcam-Z، ابزار سنجش از دور SuperCam و ابزار سیاره‌ای برای لیتوشیمی اشعه ایکس (PIXL) مجهز است. این مریخ‌نورد همچنین بالگرد نبوغ (Ingenuity) را حمل می‌کند که اولین هواگردی است که پرواز کنترل‌شده را در سیاره‌ای دیگر امتحان کرده است. نبوغ با موفقیت پروازهای متعددی را به پایان رسانده و امکان‌پذیری کاوش هوایی در مریخ را نشان داده است. مأموریت استقامت راه را برای مأموریت‌های آینده بازگشت نمونه از مریخ هموار می‌کند که هدفشان آوردن نمونه‌های مریخی به زمین برای تحلیل دقیق آزمایشگاهی است.
فناوری‌های کلیدی قدرت‌بخش مریخ‌نوردها
موفقیت مریخ‌نوردها به ترکیبی پیچیده از فناوری‌های پیشرفته بستگی دارد که هر یک نقش حیاتی در توانمندسازی این کاوشگران رباتیک برای ناوبری، عملیات و انجام تحقیقات علمی در سطح مریخ ایفا می‌کنند.
سیستم‌های قدرت: تأمین انرژی در مریخ
تأمین یک منبع انرژی قابل اعتماد و با دوام برای مأموریت‌های مریخ‌نورد حیاتی است. مریخ‌نوردهای اولیه مانند سوجورنر برای تولید برق به پنل‌های خورشیدی متکی بودند. با این حال، پنل‌های خورشیدی در برابر تجمع گرد و غبار آسیب‌پذیر هستند که می‌تواند به طور قابل توجهی کارایی آنها را کاهش دهد. روح و فرصت نیز از پنل‌های خورشیدی استفاده می‌کردند، اما عملکرد آنها تحت تأثیر طوفان‌های گرد و غبار قرار گرفت. کنجکاوی و استقامت از ژنراتورهای ترموالکتریک رادیوایزوتوپ (RTG) استفاده می‌کنند که گرمای حاصل از واپاشی طبیعی پلوتونیوم-۲۳۸ را به برق تبدیل می‌کنند. RTGها منبع انرژی ثابت و قابل اعتمادی را بدون توجه به نور خورشید یا تجمع گرد و غبار فراهم می‌کنند و به این مریخ‌نوردها اجازه می‌دهند سال‌ها کار کنند. طول عمر این مأموریت‌ها به کارایی و قابلیت اطمینان سیستم‌های قدرت آنها بستگی دارد.
سیستم‌های ناوبری: مسیریابی در سطح مریخ
ناوبری در سطح ناهموار و غیرقابل پیش‌بینی مریخ نیازمند سیستم‌های ناوبری پیچیده است. مریخ‌نوردها از ترکیبی از حسگرها، دوربین‌ها و الگوریتم‌های نرم‌افزاری برای درک محیط خود، برنامه‌ریزی مسیرها و اجتناب از موانع استفاده می‌کنند. مسافت‌سنجی بصری (Visual odometry) که از تصاویر دوربین‌های استریو برای تخمین حرکت مریخ‌نورد استفاده می‌کند، جزء کلیدی سیستم ناوبری است. واحدهای اندازه‌گیری اینرسی (IMU) داده‌هایی در مورد جهت‌گیری و شتاب مریخ‌نورد ارائه می‌دهند. نرم‌افزار ناوبری خودکار به مریخ‌نورد اجازه می‌دهد تا بدون دخالت مداوم انسان در مورد مسیر خود تصمیم‌گیری کند و کارایی و برد آن را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. مریخ‌نورد استقامت دارای یک سیستم ناوبری خودکار ارتقا یافته است که به آن امکان می‌دهد سریع‌تر و دورتر از مریخ‌نوردهای قبلی حرکت کند.
سیستم‌های ارتباطی: پل زدن بر شکاف بین سیاره‌ای
ارتباط با زمین از فاصله میلیون‌ها کیلومتری نیازمند سیستم‌های ارتباطی قوی و قابل اعتماد است. مریخ‌نوردها از فرستنده‌های رادیویی برای ارسال داده‌ها به زمین و دریافت دستورات از آن استفاده می‌کنند. آنها اغلب به طور غیرمستقیم از طریق ماهواره‌های در حال گردش مانند مدارگرد شناسایی مریخ (MRO) که داده‌ها را به زمین منتقل می‌کنند، ارتباط برقرار می‌کنند. آنتن با بهره بالا (HGA) برای ارتباط مستقیم با زمین استفاده می‌شود، در حالی که آنتن با بهره پایین (LGA) یک کانال ارتباطی پشتیبان فراهم می‌کند. نرخ انتقال داده‌ها به دلیل فاصله و شرایط جوی محدود است و نیازمند تکنیک‌های کارآمد فشرده‌سازی داده است. شبکه فضای عمیق (DSN)، شبکه‌ای از آنتن‌های رادیویی بزرگ واقع در سراسر جهان، نقش حیاتی در پشتیبانی از ارتباطات مریخ‌نورد ایفا می‌کند.
بازوهای رباتیک و دستکاری: تعامل با محیط مریخ
بازوهای رباتیک برای تعامل با محیط مریخ و انجام تحقیقات علمی ضروری هستند. این بازوها به ابزارهای مختلفی از جمله دوربین، طیف‌سنج، مته و بیلچه مجهز هستند که به مریخ‌نورد اجازه می‌دهد سنگ‌ها، خاک و سایر مواد را تحلیل کند. به عنوان مثال، بازوی رباتیک مریخ‌نورد کنجکاوی به مته‌ای مجهز است که می‌تواند از سنگ‌ها نمونه‌برداری کند. بازوی رباتیک مریخ‌نورد استقامت دارای یک مته نمونه‌برداری است که می‌تواند هسته‌های سنگی را برای بازگشت به زمین در آینده جمع‌آوری کند. مهارت و دقت بازوی رباتیک برای انجام اندازه‌گیری‌های علمی دقیق و قابل اعتماد حیاتی است. طراحی و عملکرد این بازوها به دقت برای مقاومت در برابر محیط خشن مریخ بهینه‌سازی شده‌اند.
ابزارهای علمی: پرده‌برداری از اسرار مریخ
مریخ‌نوردها به مجموعه‌ای از ابزارهای علمی پیچیده مجهز هستند که برای تحلیل ترکیب، ساختار و تاریخچه سطح و جو مریخ طراحی شده‌اند. این ابزارها عبارتند از:
- دوربین‌ها: دوربین‌های پانوراما تصاویر با وضوح بالا از منظره مریخ ارائه می‌دهند و به دانشمندان اجازه می‌دهند ویژگی‌های زمین‌شناسی را مطالعه کرده و اهداف بالقوه برای تحقیق را شناسایی کنند.
- طیف‌سنج‌ها: طیف‌سنج‌ها نور منعکس شده از سنگ‌ها و خاک را تحلیل می‌کنند تا ترکیب عنصری و کانی‌شناسی آنها را تعیین کنند.
- تحلیل‌گرهای گاز: تحلیل‌گرهای گاز ترکیب جو مریخ را اندازه‌گیری می‌کنند و بینش‌هایی در مورد فرآیندهای شیمیایی آن و پتانسیل میزبانی حیات ارائه می‌دهند.
- آشکارسازهای تشعشع: آشکارسازهای تشعشع سطح تابش در سطح مریخ را اندازه‌گیری می‌کنند و اطلاعاتی در مورد خطرات بالقوه برای کاوشگران انسانی آینده ارائه می‌دهند.
- میکروسکوپ‌ها: میکروسکوپ‌ها تصاویر با بزرگنمایی بالا از سنگ‌ها و خاک ارائه می‌دهند و به دانشمندان اجازه می‌دهند ساختار میکروسکوپی آنها را مطالعه کرده و نشانه‌های بالقوه حیات را شناسایی کنند.
داده‌های جمع‌آوری شده توسط این ابزارها برای بازسازی تاریخچه زمین‌شناسی و محیطی مریخ و ارزیابی پتانسیل آن برای حیات در گذشته یا حال استفاده می‌شود.
جستجوی حیات در مریخ: پیامدهای اخترزیست‌شناسی
یک هدف اصلی مأموریت‌های مریخ‌نورد، جستجوی شواهدی از حیات گذشته یا حال در مریخ است. این جستجو توسط اصول اخترزیست‌شناسی هدایت می‌شود که به دنبال درک منشأ، تکامل، توزیع و آینده حیات در جهان است.
شواهد فعالیت آب در گذشته
کشف شواهد فعالیت آب در گذشته مریخ یک یافته کلیدی از مأموریت‌های مریخ‌نورد است. مریخ‌نورد فرصت شواهدی از محیط‌های آب شور باستانی در Meridiani Planum کشف کرد، در حالی که کنجکاوی شواهدی از یک محیط دریاچه آب شیرین باستانی در دهانه گیل پیدا کرد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که مریخ زمانی بسیار مرطوب‌تر از امروز بوده و شرایط ممکن است برای ظهور حیات مناسب بوده باشد. وجود آب برای حیات آن‌گونه که ما می‌شناسیم ضروری تلقی می‌شود، که این اکتشافات را در جستجوی حیات در مریخ بسیار مهم می‌کند.
محیط‌های قابل سکونت
مریخ‌نوردها چندین محیط را در مریخ شناسایی کرده‌اند که ممکن است در گذشته قابل سکونت بوده باشند. این محیط‌ها شامل دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و سیستم‌های گرمابی باستانی هستند. کشف مولکول‌های آلی توسط کنجکاوی در سنگ‌های رسوبی دهانه گیل، احتمال اینکه مریخ ممکن است زمانی میزبان حیات بوده باشد را بیشتر تقویت می‌کند. این مولکول‌های آلی که حاوی کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، فسفر و گوگرد هستند، بلوک‌های سازنده حیات به شمار می‌روند. اگرچه کشف مولکول‌های آلی وجود حیات در مریخ را ثابت نمی‌کند، اما نشان می‌دهد که مواد لازم برای آن وجود داشته است.
مأموریت‌های آینده: بازگشت نمونه از مریخ
مأموریت مریخ‌نورد استقامت برای جمع‌آوری نمونه‌هایی از سنگ‌ها و خاک مریخ برای بازگشت به زمین در آینده، گامی حیاتی در جستجوی حیات در مریخ است. این نمونه‌ها در آزمایشگاه‌های پیشرفته روی زمین با استفاده از تکنیک‌هایی که امکان استقرار آنها بر روی یک مریخ‌نورد وجود ندارد، تحلیل خواهند شد. مأموریت بازگشت نمونه از مریخ به دانشمندان این فرصت را می‌دهد که تحقیقات دقیقی بر روی مواد مریخی انجام دهند و به طور بالقوه شواهد قطعی از حیات گذشته یا حال را آشکار کنند.
چالش‌ها و جهت‌گیری‌های آینده در فناوری مریخ‌نورد
کاوش مریخ با مریخ‌نوردها چالش‌های متعددی را به همراه دارد، از جمله محیط خشن مریخ، پهنای باند ارتباطی محدود و نیاز به عملیات خودکار. غلبه بر این چالش‌ها نیازمند نوآوری مداوم در فناوری مریخ‌نورد است.
محیط‌های极端
مریخ یک محیط خشن با دمای بسیار پایین و بالا، فشار جوی کم و سطح بالای تشعشعات است. مریخ‌نوردها باید طوری طراحی شوند که در برابر این شرایط مقاومت کرده و برای مدت طولانی به طور قابل اعتماد کار کنند. این امر نیازمند استفاده از مواد تخصصی، طراحی‌های مهندسی قوی و سیستم‌های مدیریت حرارتی پیشرفته است. مریخ‌نوردهای آینده ممکن است از فناوری‌های جدیدی مانند سازه‌های بادی و مواد خودترمیم‌شونده برای بهبود مقاومت خود در محیط‌های极端 استفاده کنند.
عملیات خودکار
به دلیل تأخیر زمانی قابل توجه در ارتباط با زمین، مریخ‌نوردها باید بتوانند برای مدت طولانی به طور خودکار عمل کنند. این امر نیازمند هوش مصنوعی (AI) پیشرفته و الگوریتم‌های یادگیری ماشین است که بتوانند مریخ‌نوردها را قادر به تصمیم‌گیری در مورد مسیر خود، انتخاب اهداف برای تحقیق و پاسخ به رویدادهای غیرمنتظره کنند. مریخ‌نوردهای آینده ممکن است از سیستم‌های هوش مصنوعی پیچیده‌تری استفاده کنند که می‌توانند از تجربیات خود یاد بگیرند و با شرایط متغیر سازگار شوند.
تولید و ذخیره انرژی
تأمین یک منبع انرژی قابل اعتماد و با دوام همچنان یک چالش کلیدی برای مأموریت‌های مریخ‌نورد است. در حالی که RTGها کارآمدی خود را ثابت کرده‌اند، گران هستند و نیازمند مدیریت دقیق مواد رادیواکتیو می‌باشند. مریخ‌نوردهای آینده ممکن است منابع انرژی جایگزین مانند پنل‌های خورشیدی پیشرفته، سلول‌های سوختی یا راکتورهای هسته‌ای را بررسی کنند. ذخیره انرژی نیز برای عملیات مریخ‌نورد حیاتی است و به آنها اجازه می‌دهد در دوره‌های تاریکی یا تقاضای بالای انرژی کار کنند. فناوری‌های پیشرفته باتری، مانند باتری‌های لیتیوم-یون یا حالت جامد، ممکن است برای بهبود ظرفیت ذخیره انرژی مریخ‌نوردهای آینده استفاده شوند.
پیشرفت‌ها در رباتیک و هوش مصنوعی
آینده فناوری مریخ‌نورد در پیشرفتهای رباتیک و هوش مصنوعی نهفته است. مریخ‌نوردهای چابک‌تر و همه‌کاره‌تر قادر خواهند بود زمین‌های چالش‌برانگیزتری را کاوش کرده و تحقیقات علمی پیچیده‌تری انجام دهند. مریخ‌نوردهای مجهز به هوش مصنوعی قادر خواهند بود داده‌ها را به صورت آنی تحلیل کرده، الگوها را شناسایی کرده و بدون دخالت انسان در مورد گام‌های بعدی خود تصمیم بگیرند. این امر به طور قابل توجهی کارایی و بهره‌وری مأموریت‌های مریخ‌نورد را افزایش خواهد داد.
همکاری جهانی در اکتشافات مریخ
اکتشافات مریخ یک تلاش جهانی است که با مشارکت آژانس‌های فضایی و مؤسسات تحقیقاتی در سراسر جهان انجام می‌شود. ناسا، آژانس فضایی اروپا (ESA)، JAXA و دیگر شرکای بین‌المللی در مأموریت‌های مریخ با یکدیگر همکاری کرده و تخصص، منابع و داده‌ها را به اشتراک می‌گذارند. این رویکرد همکاری، بازده علمی این مأموریت‌ها را به حداکثر می‌رساند و همکاری بین‌المللی در اکتشافات فضایی را ترویج می‌کند.
مشارکت‌های بین‌المللی
به عنوان مثال، مأموریت بازگشت نمونه از مریخ، یک تلاش مشترک بین ناسا و آژانس فضایی اروپا است. ناسا مسئول پرتاب مریخ‌نورد استقامت و فرودگر بازیابی نمونه است، در حالی که آژانس فضایی اروپا مسئول توسعه مدارگرد بازگشت به زمین و بازوی انتقال نمونه است. این همکاری از نقاط قوت هر دو آژانس برای رسیدن به یک هدف مشترک بهره می‌برد.
اشتراک داده و علم باز
داده‌های جمع‌آوری شده توسط مریخ‌نوردها به صورت عمومی در دسترس دانشمندان و محققان سراسر جهان قرار می‌گیرد. این رویکرد علم باز، شفافیت را ترویج کرده، کشف علمی را تسریع می‌بخشد و همکاری بین‌المللی را تقویت می‌کند. گروه تحلیل برنامه اکتشافی مریخ (MEPAG) ورودی‌های جامعه علمی را به برنامه اکتشافی مریخ ناسا هماهنگ می‌کند و اطمینان می‌دهد که این برنامه با اهداف علمی گسترده‌تر همسو است.
آینده اکتشافات مریخ: فراتر از مریخ‌نوردها
در حالی که مریخ‌نوردها نقش حیاتی در کاوش مریخ ایفا کرده‌اند، آنها تنها یک عنصر از استراتژی گسترده‌تر اکتشافات مریخ هستند. مأموریت‌های آینده ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- مدارگردها: مدارگردها یک چشم‌انداز جهانی از مریخ ارائه می‌دهند، سطح آن را نقشه‌برداری می‌کنند، جو آن را مطالعه می‌کنند و به دنبال شواهدی از یخ آب می‌گردند.
- فرودگرها: فرودگرها پلتفرم‌های ثابتی برای انجام تحقیقات علمی دقیق در مکان‌های خاصی از مریخ فراهم می‌کنند.
- وسایل نقلیه هوایی: وسایل نقلیه هوایی مانند بالگردها و پهپادها می‌توانند مناطقی را که برای مریخ‌نوردها غیرقابل دسترس است کاوش کنند و چشم‌انداز منحصر به فردی از منظره مریخ ارائه دهند.
- مأموریت‌های انسانی: در نهایت، هدف از اکتشافات مریخ، فرستادن کاوشگران انسانی به سیاره سرخ است. کاوشگران انسانی قادر خواهند بود تحقیقات علمی پیچیده‌تری انجام داده و طیف وسیع‌تری از محیط‌ها را نسبت به مأموریت‌های رباتیک کاوش کنند.
آینده اکتشافات مریخ روشن است و مأموریت‌های هیجان‌انگیز متعددی برای دهه‌های آینده برنامه‌ریزی شده است. این مأموریت‌ها به پیش راندن مرزهای فناوری و کشف علمی ادامه خواهند داد و ما را به درک پتانسیل حیات در مریخ و جایگاه ما در جهان نزدیک‌تر خواهند کرد.
نتیجه‌گیری
مریخ‌نوردها دستاوردی شگفت‌انگیز در فناوری اکتشافات سیاره‌ای هستند. این پیشگامان رباتیک درک ما از مریخ را دگرگون کرده و تاریخچه زمین‌شناسی پیچیده آن، پتانسیل آن برای سکونت‌پذیری در گذشته و پتانسیل آن برای میزبانی حیات را آشکار کرده‌اند. با ادامه پیشرفت فناوری، مریخ‌نوردهای آینده حتی تواناتر، چابک‌تر و هوشمندتر خواهند بود و ما را قادر می‌سازند تا مریخ را با جزئیات بیشتری کاوش کرده و به برخی از اساسی‌ترین سؤالات در مورد جایگاه ما در جهان پاسخ دهیم. همکاری جهانی در اکتشافات مریخ بر اهمیت مشارکت‌های بین‌المللی در پیشبرد دانش علمی و جابجا کردن مرزهای اکتشافات انسانی تأکید دارد.