Ανθρωπομετρία: Η Μέτρηση του Ανθρώπινου Σώματος για τον Σχεδιασμό σε Διαφορετικούς Πολιτισμούς

Η ανθρωπομετρία, που προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «άνθρωπος» και «μέτρον», είναι η επιστημονική μελέτη της μέτρησης του ανθρώπινου σώματος. Διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο σε διάφορους τομείς, κυρίως στον σχεδιασμό, όπου τροφοδοτεί τη δημιουργία προϊόντων, περιβαλλόντων και συστημάτων που είναι προσαρμοσμένα στα φυσικά χαρακτηριστικά των χρηστών τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο όπου προϊόντα και χώροι χρησιμοποιούνται από άτομα διαφορετικών εθνικών καταβολών και σωματότυπων.

Η Σημασία της Ανθρωπομετρίας στον Σχεδιασμό

Ο πρωταρχικός στόχος της ανθρωπομετρίας στον σχεδιασμό είναι η διασφάλιση της άνεσης, της ασφάλειας, της αποδοτικότητας και της χρηστικότητας. Κατανοώντας το εύρος των διαστάσεων του ανθρώπινου σώματος, οι σχεδιαστές μπορούν να δημιουργήσουν λύσεις που εξυπηρετούν ένα ευρύ φάσμα χρηστών, ελαχιστοποιώντας την ταλαιπωρία, μειώνοντας τον κίνδυνο τραυματισμού και βελτιώνοντας τη συνολική απόδοση.

Σκεφτείτε τον σχεδιασμό των καθισμάτων αεροπλάνου, για παράδειγμα. Τα ανθρωπομετρικά δεδομένα είναι κρίσιμα για τον καθορισμό του πλάτους του καθίσματος, του χώρου για τα πόδια, του ύψους του προσκέφαλου και της τοποθέτησης των μπράτσων. Ο ανεπαρκής χώρος για τα πόδια μπορεί να προκαλέσει δυσφορία ακόμη και εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT), ενώ τα κακώς τοποθετημένα μπράτσα μπορούν να οδηγήσουν σε καταπόνηση των ώμων. Αυτές οι παράμετροι δεν είναι καθολικές· το μέσο μέγεθος σώματος διαφέρει σημαντικά μεταξύ διαφορετικών πληθυσμών.

Βασικές Ανθρωπομετρικές Διαστάσεις

Η ανθρωπομετρία περιλαμβάνει τη μέτρηση μιας ποικιλίας διαστάσεων του σώματος, όπως:

• Ανάστημα (Ύψος): Η κάθετη απόσταση από το δάπεδο έως την κορυφή του κεφαλιού.
• Βάρος: Ένα μέτρο της σωματικής μάζας.
• Ύψος Καθίσματος: Η κάθετη απόσταση από την επιφάνεια του καθίσματος έως την κορυφή του κεφαλιού.
• Πλάτος Ώμων: Η οριζόντια απόσταση μεταξύ των εξωτερικότερων σημείων των ώμων.
• Πλάτος Γοφών: Η οριζόντια απόσταση μεταξύ των πλατύτερων σημείων των γοφών.
• Εμβέλεια Βραχίονα: Η οριζόντια απόσταση από την άρθρωση του ώμου έως την άκρη του μεσαίου δακτύλου όταν ο βραχίονας είναι εκτεταμένος.
• Μήκος και Πλάτος Χεριού: Μετρήσεις των διαστάσεων του χεριού.
• Μήκος και Πλάτος Ποδιού: Μετρήσεις των διαστάσεων του ποδιού.

Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα, και οι συγκεκριμένες διαστάσεις που μετρώνται θα εξαρτηθούν από τη συγκεκριμένη εφαρμογή σχεδιασμού. Για παράδειγμα, ο σχεδιασμός ρούχων απαιτεί λεπτομερή κατανόηση του μήκους του κορμού, της περιφέρειας του στήθους και του μήκους του μανικιού, ενώ ο σχεδιασμός του πιλοτηρίου σε αεροσκάφη απαιτεί ακριβείς μετρήσεις των αποστάσεων εμβέλειας και του μήκους των ποδιών.

Πηγές Ανθρωπομετρικών Δεδομένων και Παράμετροι

Οι σχεδιαστές βασίζονται σε διάφορες πηγές για ανθρωπομετρικά δεδομένα, όπως:

• Εθνικές Έρευνες Υγείας: Πολλές χώρες διεξάγουν τακτικές έρευνες υγείας που περιλαμβάνουν ανθρωπομετρικές μετρήσεις των πληθυσμών τους. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την Εθνική Έρευνα Υγείας και Διατροφής (NHANES) στις Ηνωμένες Πολιτείες και παρόμοιες έρευνες στην Ευρώπη και την Ασία.
• Στρατιωτικές Βάσεις Δεδομένων: Οι στρατιωτικοί οργανισμοί συχνά συλλέγουν εκτεταμένα ανθρωπομετρικά δεδομένα για το προσωπικό τους.
• Εμπορικές Βάσεις Δεδομένων: Αρκετές εταιρείες ειδικεύονται στη συλλογή και παροχή ανθρωπομετρικών δεδομένων για διάφορους πληθυσμούς.
• Ερευνητικές Μελέτες: Πολυάριθμες ερευνητικές μελέτες επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά διαφορετικών ομάδων.

Κατά τη χρήση ανθρωπομετρικών δεδομένων, είναι κρίσιμο να λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

• Ειδικότητα Πληθυσμού: Τα ανθρωπομετρικά δεδομένα διαφέρουν σημαντικά μεταξύ διαφορετικών εθνοτικών ομάδων, ηλικιακών ομάδων και φύλων. Η χρήση δεδομένων από έναν πληθυσμό για τον σχεδιασμό προϊόντων που προορίζονται για άλλον μπορεί να οδηγήσει σε σχεδιαστικά ελαττώματα και προβλήματα χρηστικότητας. Για παράδειγμα, το μέσο μέγεθος χεριού διαφέρει αισθητά μεταξύ Ιαπωνικών και Σκανδιναβικών πληθυσμών.
• Προσφατότητα Δεδομένων: Τα ανθρωπομετρικά δεδομένα μπορούν να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου λόγω παραγόντων όπως η βελτιωμένη διατροφή και η υγειονομική περίθαλψη. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα δεδομένα. Αυτό το φαινόμενο, γνωστό ως διαχρονικές τάσεις στην ανθρώπινη ανάπτυξη, σημαίνει ότι δεδομένα που συλλέχθηκαν ακόμη και πριν από μια δεκαετία μπορεί να μην είναι πλέον αντιπροσωπευτικά.
• Στατιστική Αναπαράσταση: Τα ανθρωπομετρικά δεδομένα παρουσιάζονται συνήθως με όρους εκατοστημορίων. Το 5ο εκατοστημόριο αντιπροσωπεύει την τιμή κάτω από την οποία βρίσκεται το 5% του πληθυσμού, ενώ το 95ο εκατοστημόριο αντιπροσωπεύει την τιμή κάτω από την οποία βρίσκεται το 95% του πληθυσμού. Οι σχεδιαστές συχνά στοχεύουν να εξυπηρετήσουν ένα εύρος από το 5ο έως το 95ο εκατοστημόριο για να διασφαλίσουν ότι τα σχέδιά τους ταιριάζουν στην πλειοψηφία των χρηστών.
• Μέθοδοι Συλλογής Δεδομένων: Η ακρίβεια και η αξιοπιστία των ανθρωπομετρικών δεδομένων εξαρτώνται από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη συλλογή τους. Τα τυποποιημένα πρωτόκολλα μέτρησης είναι απαραίτητα για τη διασφάλιση της συνέπειας και της συγκρισιμότητας μεταξύ διαφορετικών μελετών.

Εφαρμογή της Ανθρωπομετρίας σε Διαφορετικούς Τομείς Σχεδιασμού

Η ανθρωπομετρία βρίσκει εφαρμογή σε ένα ευρύ φάσμα τομέων σχεδιασμού:

Σχεδιασμός Προϊόντων

Στον σχεδιασμό προϊόντων, η ανθρωπομετρία χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του βέλτιστου μεγέθους, σχήματος και διαμόρφωσης προϊόντων όπως εργαλεία, έπιπλα και ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης. Για παράδειγμα, ο σχεδιασμός ενός μαχαιριού κουζίνας πρέπει να λαμβάνει υπόψη το μέγεθος του χεριού και τη δύναμη λαβής του χρήστη για να εξασφαλίσει ένα άνετο και ασφαλές κράτημα. Ομοίως, ο σχεδιασμός ενός πληκτρολογίου υπολογιστή πρέπει να λαμβάνει υπόψη το μέγεθος του χεριού και την εμβέλεια των δακτύλων του χρήστη για να ελαχιστοποιήσει την καταπόνηση και να βελτιώσει την ταχύτητα πληκτρολόγησης.

Σκεφτείτε τον σχεδιασμό των κρανών ασφαλείας. Τα ανθρωπομετρικά δεδομένα είναι κρίσιμα για τη διασφάλιση της σωστής εφαρμογής σε ένα ευρύ φάσμα μεγεθών κεφαλής. Κράνη που είναι πολύ μεγάλα ή πολύ μικρά μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια σε περίπτωση σύγκρουσης.

Σχεδιασμός Χώρου Εργασίας

Στον σχεδιασμό του χώρου εργασίας, η ανθρωπομετρία χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εργονομικών σταθμών εργασίας που ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο μυοσκελετικών παθήσεων (MSDs). Αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση ότι τα γραφεία και οι καρέκλες έχουν το σωστό ύψος, ότι οι οθόνες των υπολογιστών τοποθετούνται στην κατάλληλη απόσταση και γωνία, και ότι τα εργαλεία και ο εξοπλισμός βρίσκονται σε κοντινή απόσταση. Μια καρέκλα γραφείου σχεδιασμένη για τον μέσο Ευρωπαίο εργαζόμενο μπορεί να μην είναι κατάλληλη για κάποιον με μικρότερο ανάστημα από τη Νοτιοανατολική Ασία, οδηγώντας πιθανώς σε δυσφορία και μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας.

Ένας καλά σχεδιασμένος σταθμός εργασίας πρέπει να επιτρέπει στον χρήστη να διατηρεί μια ουδέτερη στάση, με τη σπονδυλική στήλη ευθεία, τους ώμους χαλαρούς και τους καρπούς σε ουδέτερη θέση. Ο σωστός ανθρωπομετρικός σχεδιασμός μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα, του πόνου στην πλάτη και άλλων τραυματισμών που σχετίζονται με την εργασία.

Αρχιτεκτονική και Εσωτερική Διακόσμηση

Στην αρχιτεκτονική και την εσωτερική διακόσμηση, η ανθρωπομετρία χρησιμοποιείται για τον καθορισμό των βέλτιστων διαστάσεων των δωματίων, των ανοιγμάτων των πορτών, των διαδρόμων και των επίπλων. Αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση ότι υπάρχει επαρκής χώρος για το κεφάλι, ότι οι πόρτες είναι αρκετά φαρδιές για να εξυπηρετούν χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων, και ότι τα έπιπλα είναι άνετα και προσβάσιμα για άτομα διαφορετικών μεγεθών. Οι δημόσιοι χώροι πρέπει να σχεδιάζονται λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες ποικίλων πληθυσμών, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων ατόμων και των ατόμων με αναπηρίες.

Το ύψος των πάγκων σε κουζίνες και μπάνια είναι μια κρίσιμη παράμετρος. Πάγκοι που είναι πολύ χαμηλοί μπορεί να προκαλέσουν πόνο στην πλάτη, ενώ πάγκοι που είναι πολύ ψηλοί μπορεί να είναι δύσκολο να τους φτάσει κανείς. Τα ανθρωπομετρικά δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό του βέλτιστου ύψους πάγκου για διαφορετικούς χρήστες.

Σχεδιασμός Ρούχων

Στον σχεδιασμό ρούχων, η ανθρωπομετρία χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενδυμάτων που εφαρμόζουν άνετα και επιτρέπουν την ελευθερία κινήσεων. Αυτό περιλαμβάνει τη λήψη ακριβών μετρήσεων του σώματος και τη χρήση τους για την ανάπτυξη πατρόν που συμμορφώνονται με το σχήμα του ανθρώπινου σώματος. Τα τυποποιημένα συστήματα μεγεθών, αν και προσπαθούν να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα, συχνά αποτυγχάνουν να λάβουν υπόψη την ευρεία ποικιλία σχημάτων και αναλογιών σώματος που υπάρχουν σε διαφορετικούς πληθυσμούς και άτομα.

Η εφαρμογή των ρούχων μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την άνεση, την εμφάνιση, ακόμη και την απόδοση. Τα ρούχα που δεν εφαρμόζουν καλά μπορούν να περιορίσουν την κίνηση, να προκαλέσουν δυσφορία, ακόμη και να οδηγήσουν σε ερεθισμούς του δέρματος. Ο σχεδιασμός και η ραπτική κατά παραγγελία βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε ακριβείς ανθρωπομετρικές μετρήσεις.

Σχεδιασμός Οχημάτων

Η ανθρωπομετρία είναι απαραίτητη στον σχεδιασμό οχημάτων, επηρεάζοντας την τοποθέτηση των καθισμάτων, των χειριστηρίων και των οθονών. Η εμβέλεια του μέσου οδηγού, η ορατότητα από τη θέση του οδηγού και η ευκολία εισόδου και εξόδου καθορίζονται όλα από ανθρωπομετρικά δεδομένα. Το εσωτερικό των οχημάτων πρέπει να φιλοξενεί ένα ευρύ φάσμα μεγεθών σώματος για να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η άνεση όλων των οδηγών και των επιβατών. Ρυθμιζόμενα καθίσματα, τιμόνια και καθρέφτες είναι παραδείγματα σχεδιαστικών χαρακτηριστικών που αντιμετωπίζουν τις ανθρωπομετρικές διαφορές.

Προκλήσεις και Μελλοντικές Τάσεις στην Ανθρωπομετρία

Παρά τη σημασία της, η ανθρωπομετρία αντιμετωπίζει αρκετές προκλήσεις:

• Διαθεσιμότητα Δεδομένων: Ολοκληρωμένα και ενημερωμένα ανθρωπομετρικά δεδομένα δεν είναι πάντα διαθέσιμα για όλους τους πληθυσμούς. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις αναπτυσσόμενες χώρες και για συγκεκριμένους υποπληθυσμούς, όπως τα άτομα με αναπηρίες.
• Μεταβλητότητα Δεδομένων: Οι διαστάσεις του ανθρώπινου σώματος αλλάζουν συνεχώς λόγω παραγόντων όπως η γενετική, η διατροφή και ο τρόπος ζωής. Αυτό σημαίνει ότι τα ανθρωπομετρικά δεδομένα πρέπει να ενημερώνονται τακτικά για να παραμένουν ακριβή.
• Ατομική Μεταβλητότητα: Ακόμη και μέσα στον ίδιο πληθυσμό, υπάρχει σημαντική ποικιλομορφία στις διαστάσεις του σώματος. Αυτό σημαίνει ότι τα σχέδια πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτα ώστε να εξυπηρετούν ένα ευρύ φάσμα χρηστών.
• Ενσωμάτωση Δεδομένων στις Διαδικασίες Σχεδιασμού: Η αποτελεσματική ενσωμάτωση των ανθρωπομετρικών δεδομένων στη διαδικασία σχεδιασμού μπορεί να είναι δύσκολη. Οι σχεδιαστές πρέπει να είναι σε θέση να έχουν πρόσβαση, να ερμηνεύουν και να εφαρμόζουν τα ανθρωπομετρικά δεδομένα με ουσιαστικό τρόπο.

Οι μελλοντικές τάσεις στην ανθρωπομετρία περιλαμβάνουν:

• Τρισδιάστατη Σάρωση Σώματος (3D Body Scanning): Η τεχνολογία τρισδιάστατης σάρωσης σώματος γίνεται όλο και πιο προσιτή οικονομικά και προσβάσιμη. Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει τη γρήγορη και ακριβή μέτρηση των διαστάσεων του σώματος, παρέχοντας στους σχεδιαστές πιο λεπτομερή και εξατομικευμένα ανθρωπομετρικά δεδομένα.
• Εικονική Πραγματικότητα (VR) και Επαυξημένη Πραγματικότητα (AR): Οι τεχνολογίες VR και AR μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προσομοίωση της αλληλεπίδρασης μεταξύ χρηστών και σχεδίων, επιτρέποντας στους σχεδιαστές να αξιολογήσουν τις εργονομικές επιπτώσεις των σχεδίων τους σε ένα εικονικό περιβάλλον.
• Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) και Μηχανική Μάθηση (ML): Η ΤΝ και η ΜΜ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάλυση μεγάλων συνόλων ανθρωπομετρικών δεδομένων και τον εντοπισμό προτύπων και σχέσεων που μπορούν να τροφοδοτήσουν τις σχεδιαστικές αποφάσεις. Αυτές οι τεχνολογίες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την εξατομίκευση σχεδίων με βάση τα ατομικά χαρακτηριστικά του χρήστη.
• Συμπεριληπτικός Σχεδιασμός: Μια αυξανόμενη έμφαση στον σχεδιασμό χωρίς αποκλεισμούς (inclusive design) οδηγεί στην ανάγκη για πιο ολοκληρωμένα και αντιπροσωπευτικά ανθρωπομετρικά δεδομένα. Ο συμπεριληπτικός σχεδιασμός στοχεύει στη δημιουργία προϊόντων και περιβαλλόντων που είναι προσβάσιμα και χρηστικά από άτομα όλων των ικανοτήτων και των υποβάθρων.

Παραδείγματα Σχεδιαστικών Αποτυχιών λόγω Έλλειψης Ανθρωπομετρικών Παραμέτρων

Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα σχεδιαστικών αποτυχιών που προέκυψαν από ανεπαρκή εξέταση των ανθρωπομετρικών δεδομένων. Αυτές οι αποτυχίες συχνά οδηγούν σε δυσφορία, αναποτελεσματικότητα, ακόμη και σε κινδύνους για την ασφάλεια. Εδώ είναι μερικές αξιοσημείωτες περιπτώσεις:

• Πρώιμα Πιλοτήρια Αεροσκαφών: Τα πρώιμα σχέδια αεροσκαφών συχνά αποτύγχαναν να λάβουν επαρκώς υπόψη το εύρος των μεγεθών των πιλότων. Αυτό οδήγησε σε καταστάσεις όπου ορισμένοι πιλότοι δυσκολεύονταν να φτάσουν τα χειριστήρια ή είχαν περιορισμένη ορατότητα, αυξάνοντας τον κίνδυνο ατυχημάτων.
• Ρούχα Μαζικής Παραγωγής: Τα τυποποιημένα μεγέθη ρούχων συχνά παραμελούν την ποικιλομορφία των σχημάτων του σώματος, οδηγώντας σε δυσφορία και δυσαρέσκεια μεταξύ των καταναλωτών. Πολλοί άνθρωποι βρίσκονται "ανάμεσα στα μεγέθη" ή δυσκολεύονται να βρουν ρούχα που να ταιριάζουν σωστά σε συγκεκριμένες περιοχές.
• Δημόσια Καθίσματα: Τα δημόσια καθίσματα σε αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς και αίθουσες αναμονής συχνά δεν διαθέτουν επαρκή υποστήριξη πλάτης ή χώρο για τα πόδια, οδηγώντας σε δυσφορία για πολλούς χρήστες, ειδικά για εκείνους με μακρύτερα πόδια ή προβλήματα στην πλάτη.
• Σκεύη Κουζίνας: Τα φθηνά σκεύη κουζίνας με κακοσχεδιασμένες λαβές μπορούν να προκαλέσουν κόπωση και δυσφορία στα χέρια, ειδικά για άτομα με αρθρίτιδα ή περιορισμένη δύναμη λαβής.
• Έπιπλα Γραφείου: Καρέκλες και γραφεία γραφείου με λανθασμένο μέγεθος μπορούν να συμβάλουν στην κακή στάση του σώματος, στον πόνο στην πλάτη και σε άλλες μυοσκελετικές διαταραχές.

Πρακτικές Συμβουλές για Σχεδιαστές

Ακολουθούν μερικές πρακτικές συμβουλές για σχεδιαστές που επιδιώκουν να ενσωματώσουν αποτελεσματικά την ανθρωπομετρία στην εργασία τους:

• Προσδιορίστε τον Πληθυσμό-Στόχο: Καθορίστε σαφώς τον πληθυσμό-στόχο για το σχέδιό σας και συλλέξτε ανθρωπομετρικά δεδομένα που είναι αντιπροσωπευτικά αυτού του πληθυσμού.
• Επιλέξτε τις Σχετικές Διαστάσεις: Προσδιορίστε τις συγκεκριμένες διαστάσεις του σώματος που είναι σχετικές με το σχέδιό σας και επικεντρωθείτε σε αυτές τις μετρήσεις.
• Χρησιμοποιήστε Εκατοστημοριακά Εύρη: Σχεδιάστε για να εξυπηρετήσετε ένα εύρος από το 5ο έως το 95ο εκατοστημόριο για να διασφαλίσετε ότι τα σχέδιά σας ταιριάζουν στην πλειοψηφία των χρηστών.
• Εξετάστε τη Ρυθμισιμότητα: Ενσωματώστε ρυθμιζόμενα χαρακτηριστικά στα σχέδιά σας για να φιλοξενήσετε τις ατομικές διαφορές στο μέγεθος και το σχήμα του σώματος.
• Δοκιμάστε και Αξιολογήστε: Δοκιμάστε τα σχέδιά σας με ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα χρηστών για να εντοπίσετε τυχόν πιθανά εργονομικά ζητήματα.
• Μείνετε Ενημερωμένοι: Παρακολουθήστε τις τελευταίες έρευνες και εξελίξεις στην ανθρωπομετρία για να διασφαλίσετε ότι τα σχέδιά σας βασίζονται στις πιο πρόσφατες πληροφορίες.

Συμπέρασμα

Η ανθρωπομετρία είναι ένα κρίσιμο συστατικό του ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού. Κατανοώντας και εφαρμόζοντας τις ανθρωπομετρικές αρχές, οι σχεδιαστές μπορούν να δημιουργήσουν προϊόντα, περιβάλλοντα και συστήματα που είναι άνετα, ασφαλή, αποδοτικά και χρηστικά για άτομα όλων των μεγεθών και ικανοτήτων. Σε έναν ολοένα και πιο παγκοσμιοποιημένο κόσμο, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να λαμβάνεται υπόψη η ποικιλομορφία των διαστάσεων του ανθρώπινου σώματος και να σχεδιάζουμε με γνώμονα τη συμπερίληψη. Υιοθετώντας την ανθρωπομετρία, οι σχεδιαστές μπορούν να δημιουργήσουν λύσεις που βελτιώνουν τη ζωή των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.